    |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 
|
Cieszyńskie podziemia
Cieszyńskie kopidoły Zainteresowanie cieszyńskimi podziemiami przybrało na sile w roku 1969 po publikacji w Głosie Ziemi Cieszyńskiej artykułu „Czy pod Cieszynem istnieją lochy i podziemia?”. Zaapelowano wówczas do mieszkańców o nadsyłanie informacji na temat lochów, a odpowiedź jaką uzyskano przeszła najśmielsze oczekiwania. Do redakcji zaczęły napływać listy od mieszkańców, które publikowano przez kolejne kilka miesięcy w rubryce „Szukamy śladów dawnego Cieszyna”. Część z nich była konfabulacjami bądź zatartymi wspomnieniami okresu dziecięcego (np. opowieść o tunelu ze Wzgórza Zamkowego prowadzącego pod Olzą do Karwiny), ale wiele z nich wymagała dokładnego sprawdzenia. 6 maja 1969 zorganizowała się pod egidą Muzeum w Cieszynie grupa poszukiwaczy zwana potem „kopidołami”. Rozpoczęli oni weryfikację zgromadzonych informacji i penetrację cieszyńskich podziemi. Pomimo trudności (brak sprzętu) grupa wkrótce zaczęła odnosić sukcesy. Podczas eksploracji podziemi w kościele św. Krzyża ekipa natrafiła na kafelki z wizerunkiem orła i datą 1648, ceramikę z XIII wieku i elementy skórzane, poza tym na terenie miasta odkryto wiele ciekawych studni oraz spenetrowano większość dostępnych wielopoziomowych piwnic. Poszukiwaniami objęto także Wzgórze Zamkowe oraz obszar browaru, jednak prac zaniechano ze względu na brak specjalistycznego sprzętu. Wkrótce działalnością „kopidołów” zainteresowały się władze, które w miarę możliwości pomagały ekipie, a ich działalność objęta została nadzorem archeologa. Działania grupy rejestrowane były kamerą filmową przez Emila Ferugę. Wiele ciekawych lokalizacji nie zostało przez grupę spenetrowanych ze względu na brak specjalistycznego sprzętu. Może dziś warto zainteresować się cieszyńskimi podziemiami i uczynić z części atrakcję turystyczną? Podziemia pod Parkiem Pokoju
Budowa posiadłości rodziny Larisch-Mönich na przełomie XVIII i XIX wieku obejmowała, prócz okazałej części nadziemnej, także konstrukcję części podziemnych. Spełniały one funkcje magazynów, głównie produktów spożywczych czy wina i wybudowane były często przy wykorzystaniu pozostałości dawnych średniowiecznych murów miejskich. Obecnie tylko jedna ich część udostępniana jest zwiedzającym - wejście do niej zlokalizowane jest na dziedzińcu Muzeum i odbywają się w niej wystawy czasowe. Druga nie posiada połączenia z pierwszą i ze względu na lokalizację i konstrukcję wejścia nie jest udostępniana zwiedzającym. Zasadnicza część wzmiankowanych podziemi umiejscowiona jest pod parkiem Pokoju, a dokładnie pod trawnikiem przy wejściu od ulicy Regera. Zbudowana została w miejscu dawnej fosy miejskiej prawdopodobnie po pożarze miasta, a w konstrukcji wykorzystano materiał z dawnych murów miejskich. Pierwotnie znajdował się tu skład wina, w okresie okupacji zamieniony na zbiornik wody przeciwpożarowej - w tym celu pomieszczenie zostało częściowo wybetonowane. Okazało się jednak, że utworzony w ten sposób zbiornik przeciekał, a dalsze jego przeróbki zarzucono. Po wojnie nie był już w jakikolwiek sposób wykorzystywany.
Podziemia w okolicach ul. Przykopa Loch, do którego wejście zlokalizowane było naprzeciw budynku 16A przy ulicy Przykopa wzbudził zainteresowanie „kopidołów” w roku 1970. Z zebranych informacji wynikało, że posiada on prawdopodobnie połączenie z podziemiami Wzgórza Zamkowego (krążyła też opowieść o rzekomym połączeniu z dawnym browarem u wylotu ul. Fredry do Starego Targu). Początkowo dostępne było tylko jedno pomieszczenie o wymiarach ok. 3x4 metry, u którego końca (na wprost wejścia) znajdowało się przejście do korytarza prowadzącego prostopadle w stosunku do linii ulicy Przykopa. Dalszy odcinek był zasypany gruzem, więc ekipa podjęła próby wywiezienia go i dotarcia do dalszych części podziemi. Okazało się to trudne (fekalia, duża ilość gruzu), ale pozwoliło ustalić, że loch jest większy niż przypuszczano i posiada kilka obszernych komór. Prace przerwano jednak ze względu na piętrzące się problemy, a wejście do podziemnych pomieszczeń zamurowano. Widoczne było ono jako wnęka w murze oporowym przy ul. Przykopa.
W ramach Budżetu Obywatelskiego Miasta Cieszyna na rok 2016 pojawił się projekt Cieszyńskie podziemia na start. Odgruzowanie podziemnego korytarza na ul. Przykopa, którego inicjatorem i autorem był Pan Wojciech Święs. Propozycja zyskała uznanie u władz miasta, a przede wszystkim mieszkańców, którzy oddali 2672 głosy za realizacją z funduszy miejskich (wnioskowano o 50000 złotych) właśnie tej propozycji. Rozpoczęto prace, których wykonanie na zlecenie Urzędu Miejskiego w Cieszynie podjęła się firma Mieczysława Białka. Nadór nad wykopaliskami przejęła Pani Zofia Jagosz-Zarzycka z Działu Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego. W toku działań odgruzowano obszerne sklepione pomieszczenie z posadzką brukowaną kamieniem rzecznym i rodzajem rynsztoku pośrodku, a w usuniętym materiale znaleziono wiele ciekawych artefaktów. Jak się okazało pomieszczenia posiadają kanał wentylacyjny, który udało się udrożnić (jego wyjście znajduje się w ogrodzie nad piwnicą). Ekipa dotarła do ściany, za którą znajduje się drugie, mniejsze pomieszczenie, z umieszczonym na pewnej wysokości niewielkim otworem w ścianie (prawdopodobnie wykutym przez „kopidołów” w latach 70.). Dokonano próby wejścia i sprawdzenia co znajduje się dalej i dotarto do nieregularnej wnęki, której sufit i ściany pokryte są nalotami tworzącymi ciekawe formy stalaktytów. Obiekt jak na razie jest sporadycznie udostępniany zwiedzającym. Piwnice kamienicy przy ul. Srebrnej 1 Dwupoziomowe piwnice podzielone zostały na wiele mniejszych komórek przy pomocy ceglanych murków - obecnie służą mieszkańcom kamienicy. Pierwotnie jednak składały się z kilku dużych sklepionych pomieszczeń i powstały najprawdopodobniej wcześniej niż stojąca obecnie nad nimi kamienica. Część obudowy wykonana jest z kamienia, część z cegły; wiele miejsc zostało zamurowanych. Według informacji zebranych przez „kopidołów” miał tędy przebiegać jeden z korytarzy łączących systemu podziemi dookoła Rynku.
 Copyright © Maciej Dembiniok 1999-  |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wejście zamykane klapą
